គតិលោក ឬច្បាប់ទូន្មានខ្លួន ភាគ៩
រៀបរៀង ដោយ ឧកញ៉ាសុត្ដន្ដប្រីជា ឥន្ទ
ចម្លងតាមការផ្សាយរបស់ពុទ្ធសាសនបិណ្ឌត្យ
រៀបរៀង ដោយ ឧកញ៉ាសុត្ដន្ដប្រីជា ឥន្ទ
ចម្លងតាមការផ្សាយរបស់ពុទ្ធសាសនបិណ្ឌត្យ
មានព្រាហ្មណ៍ម្នាក់ឈ្មោះអទិន្នបុព្វកព្រាហ្មណ៍
នៅក្នុងនគរសាវត្ថី បានជាឈ្មោះថា អទិន្នបុព្វកនោះ
ដោយមានអត្ថព្រាហ្មណ៍នោះជាមនុស្សកំណាញ់កាញ់សម្បត្ដិទុក្ខ
មិនដែលបរិច្ឆាគទ្រព្យចេញធ្វើបុណ្យអោយទានដល់សមណព្រាហ្មណ៍ និង ស្មូមយាចកទាំងឡាយឡើយ
ព្រាហ្មណ៍នោះមានកូនប្រុសម្នាក់ឈ្មោះមដ្ឋកុណ្ឌលី
បានជាឈ្មោះថាមដ្ឋកុណ្ឌលីនោះ ព្រោះកូននោះចំរើនធំហើយ
អទិន្នបុព្វកព្រាហ្មណ៍ជាបិតា ប្រារព្វនឹងធ្វើកណ្ឌល ជាគ្រឿងបំពាក់អោយ
ហើយគិតថានឹងទៅជួលជាងទងធ្វើ ក្រែងបង់ថ្លៃឈ្នួល
ទើបព្រាហ្មណ៍យកមាសមកដំដោយខ្លួនអែង ធ្វើជាកុណ្ឌល
មានភាពរលីងអិតក្បាច់ ហើយបំពាក់កូននោះ ហេតុដូច្នោះ
ទើបកូននោះបាននាមថា មដ្ឋកុណ្ឌលីកុមារ (ថាចៅកុណ្ឌលរលីង) លុះចំនេរតមក
ចៅមដ្ឋកុណ្ឌលីនោះមានជំងឺឈឺ គឺរោគស្គមលឿង ទើបនាងព្រាហ្មណី
និយាយនឹងប្ដីថា «អ្នកអើយ! កូនយើងកើតរោគ
ស្គមលឿងឈឺរីងរៃយ៉ាងនេះ គួរអ្នកទៅរកគ្រូពេទ្យមកមើលរក្សា
នឹងបណ្ដាលអោយជាអែងនោះឃើញថាមិនជាទេអ្នក។
អែចៅព្រាហ្មណ៍ជាអ្នកខ្លាចបង់ខាតសម្បត្ដិ គិតថាបើអញទៅរកគ្រូអោយមករក្សាកូននេះហើយ
នឹងបង់ទ្រព្យដោយគំនាប់គេផង ដោយអាហារចំណីលៀងគេនោះផង
ទ្រព្យអញនឹងខាតទៅ ព្រាហ្មណ៍គិតដូច្នោះហើយ ក៏ធ្វើព្រងើយ
កន្ដើយមិនអើពើក្នុងការរកគ្រូមករក្សាកូនឡើយ លុះអាការរោគនោះ
ប្រែខ្លាំងឡើងព្រាហ្មណ៍ទាល់គំនិត ទើបដើរត្រាច់ទៅតាមផ្ទះគ្រូពេទ្យ
ហើយក៏ចូលសួរគ្រូពេទ្យថា «អើអ្នកគ្រូថ្នាំ
តើគេកើតរោគលឿង អាការរោគនោះស៊ីពុំបាន ដេកពុំបាននៅទីអែណោះដូច្នេះ
តើគេប្រើថ្នាំយ៉ាងណាគេរក្សាដូចម្ដេច»។
អែគ្រូថ្នាំបានលឺអទិន្នបុព្វកៈសួរដូច្នោះ
ក៏ប្រាប់ផ្ដាសទៅថា យករិសឈើនោះ យកស្លឹកឈើនោះៗមកស្ងោរអោយផឹកចុះ
ពាក្យគ្រូប្រាប់ថ្នាំនោះគេយល់ថា ព្រាហ្មណ៍កំណាញ់ទ្រព្យ
មិនហ៊ានអញ្ជើញគេទៅអោយមើលកូន ក្រែងបង់ថ្លៃថ្នាំថ្លៃអាហារ នឹងលៀងគេ
ទើបគេប្រាប់ផ្ដេសផ្ដាសទៅ។ អែអទិន្នបុព្វកព្រាហ្មណ៍
លឺគេប្រាប់ដូច្នោះ ក៏មករកជីករិសឈើ
បេះស្លឹកឈើទៅធ្វើថ្នាំតាមគេបង្គាប់នោះ
អែរោគកូននោះពុំអាចនឹងរងាប់ដោយថ្នាំផ្ដេសផ្ដាសនោះឡើយ
រឹងរិតតែឈឺធ្ងន់ឡើង ចៅព្រាហ្មណ៍យល់អាការរោគកូនកាន់តែធ្ងន់ដល់នូវក្ដីទុព្វលភាពខ្លាំង
ដឹងថារោគនោះមើលមិនជាហើយ ទើបគិតថា កូនអញឈឺធ្ងន់ហើយ
នឹងទុកអោយនៅក្នុងផ្ទះនេះយល់ជាពុំបាន ក្រែងពួកញាតិមិត្រទាំងឡាយ
គេចូលមកសួរជំងឺ គេនឹងឃើញទ្រព្យសម្បត្ដិអញហើយ គេនឹងមកកួនខ្ចី រឺ
សុំអញតទៅមុខទៀត បើដូច្នេះ
មានតែលើកវាទៅដាក់អោយដេកអៃដ៏ល្វែងតាកខាងក្រៅទើបផុតក្ដីរំខាន
គិតហើយ អទិន្នបុព្វកព្រាហ្មណ៍នឹងប្រពន្ធ
នាំគ្នាសែងគ្រែកូនចេញមកដាក់អោយដេកនៅល្វែងតាកផ្ទះ
អែចៅមដ្ឋកុណ្ឌលីកុមារនោះលុះរោគកំរើកខ្លាំងហើយ
ក៏ដល់នូវកាលកិរិយាក្ស័យអៃដ៏កាលនោះហោង។
អែជនទាំងពីរយល់កូនក្ស័យហើយ
ក៏គក់ទ្រូងទួញយំសោកស្ដាយ ដោយក្ដីសង្សាស្នេហា អាល័យបុត្រ
នាំគ្នាយកសពបុត្រទៅដុតនៅព្រៃប៉ាឆា តាមប្រពៃណីព្រាហ្មណ៍។
អទិន្នបុព្វកព្រាហ្មណ៍ ចាប់ដើមពីថ្ងៃនោះមកពុំសប្បាយឡើយ
តែងទៅទួញយំសោកនៅទីប៉ាឆានោះ រាល់ៗពេល
ដោយក្ដីបុត្ដវិយោគជាសរលាបថ្នាំពិស មុតជាប់ខ្លួនហោង។
រឿងនិទាននេះ
មានសេចក្ដីពិស្ដារនៅក្នុងគម្ពីរព្រះធម្មបទ បឋមភាគអែនោះ អញ្ជើញទៅមើលចុះ
ក្នុងតំរាគតិលោកនេះ ខ្ញុំបាននាំយកមកសំដែងដោយសង្ខេប
គ្រាន់អោយឃើញជាបែបបុគ្គលអ្នកកំណាញ់ ស្រលាញ់តែសម្បត្ដិទុកមិនហ៊ានចាយ
ក្ដីអន្ដរាយដល់កូនដល់ខ្លួនហើយ
ក៏នៅតែហួងហែងមិនចែកបែងបិទបាំងការពារអន្ដរាយនោះឡើយ បុគ្គលយ៉ាងនេះ
ហៅកំណាញ់ក្រៅតំរា មានទ្រព្យអាសារអិតការអិតប្រយោជន៍
ដូចអ្នកខ្លះមានទ្រព្យរាប់ដល់រយពាន់ហ្មឺនសែន ទុកណែនពេញទូដែក
មិនហ៊ានចែកចាយចំណាយធ្វើបុណ្យអោយទាន រឺ នឹងចេញប្រកបការ
រឺក្នុងកាលត្រូវការបរិភោគខ្លួនអែង យ៉ាងនេះទ្រព្យនោះទុកស្មើដុំអិដ្ឋដុំថ្មដដែល
ហៅថាអ្នកក្រអ្នកតោកយ៉ាកវិញក៏បាន បុគ្គលមានទ្រព្យច្រើន
មិនបានចំរើនប្រយោជន៍ដល់អ្នកដទៃ រឺអាស្រ័យខ្លួនអែង
ទ្រព្យនោះអែងប្រៀបដូចទឹកសមុទ្រ ច្រើនផុតវិស័យ ដែលរសប្រៃ
មនុស្សផងអាស្រ័យផឹកស៊ីពុំបាន ពាក្យនេះសមដោយលំអានបោរាណាចារ្យលោក
ពោលទុកក្នុងគម្ពីរលោកនិតិថា៖
ធនំ
អប្បម្បិ សធូនំ កុបេ វារីវ និស្សយេ ពហុមបិ អសាធូនំ ន ច វារីវ អណ្ណវេ
ប្រែថា ទ្រព្យរបស់សប្បុរសទោះតិចតួចបានប្រយោជន៍ជននានា ដូចទឹកអណ្ដូងសេសាបថ្លា អស់មហាជនផងដឹងអាស្រ័យ។ ទ្រព្យនៃអសប្បុរសទោះមានច្រើន ពុំបានចំរើនអ្នកដទៃ ដូចទឹកសមុទ្រមានរសប្រៃ មនុស្សផងអាស្រ័យផឹកពុំបាន។
ប្រែថា ទ្រព្យរបស់សប្បុរសទោះតិចតួចបានប្រយោជន៍ជននានា ដូចទឹកអណ្ដូងសេសាបថ្លា អស់មហាជនផងដឹងអាស្រ័យ។ ទ្រព្យនៃអសប្បុរសទោះមានច្រើន ពុំបានចំរើនអ្នកដទៃ ដូចទឹកសមុទ្រមានរសប្រៃ មនុស្សផងអាស្រ័យផឹកពុំបាន។
ចប់តំរាកំនាញ់ក្រៅតំរា
ជាគតិទី៥៦
ប្រភព៖ មណ្ឌលវប្បធម៌ខ្មែរនៅស្វីស
No comments:
Post a Comment