គតិលោក ឬច្បាប់ទូន្មានខ្លួន ភាគ៩
រៀបរៀង ដោយ ឧកញ៉ាសុត្ដន្ដប្រីជា ឥន្ទ
ចម្លងតាមការផ្សាយរបស់ពុទ្ធសាសនបិណ្ឌត្យ
រៀបរៀង ដោយ ឧកញ៉ាសុត្ដន្ដប្រីជា ឥន្ទ
ចម្លងតាមការផ្សាយរបស់ពុទ្ធសាសនបិណ្ឌត្យ
មាននាយព្រានព្រៃម្នាក់
ទៅចាប់សត្វសារិកា១ ក្ងោក១ កុក១ បានមកបង្ហាត់ក្នុងការល្បែង គឺសារិកា
បង្ហាត់អោយចេះនិយាយស្ដីជាភាសាមនុស្សយើងបានគ្រប់ប្រការ
អែក្ងោកនិងកុកបង្ហាត់អោយចេះរេរាំ ប្រើលំនាំទៅបានផ្សេងៗ។
នាយព្រានបង្ហាត់សត្វទាំងបី បានចេះស្ទាត់ហើយ
ទើបនាំយកទៅថ្វាយព្រះបរមរាជា
នាព្រះរាជវាំងដើម្បីយសសក្ដិនឹងប្រាក់រង្វាន់តាមភាពជាតិព្រានព្រៃ។
ព្រះបរមរាជាទ្រង់ត្រាស់សួរថា សត្វទាំងបីនេះតើចេះអ្វីខ្លះ
នាយព្រានក្រាបទូលថា សត្វសារិកានេះចេះនិយាយភាសាមនុស្សបាន ទូលហើយ
ក៏ប្រើសារិកាអោយនិយាយ សារិកាក៏សំដែងវិជ្ជាដែលខ្លួនចេះ គឺ
ពោលពាក្យផ្សេងៗ ជាភាសាមនុស្សស្រេចហើយ
នាយព្រានប្រើក្ងោកអោយរាំថ្វាយ ក្ងោករាំរេកាប់កែ
តាមចំនេះដែលខ្លួនចេះនោះបានផ្សេងៗ ព្រះបរមរាជាក៏សព្វព្រះទ័យនឹងសត្វទាំងពីរ
ទើបទ្រង់អោយអាមាត្យចាប់យកទៅដាក់ទ្រុងទុក
ជារបស់ព្រះរាជទ្រព្យហ្លួង។
នាយព្រានព្រៃក៏នាំកុកចេញមក
ហើយប្រើកុកនោះអោយរាំថ្វាយព្រះបរមរាជាទៀត អែកុកជាសត្វមានប្រាជ្ញា
ស្គាល់កាលគួរកាលមិនគួរ គិតថា សត្វសារិកា សត្វក្ងោក
គេបានសំដែងចំណេះថ្វាយស្ដេច ៗសព្វព្រះទ័យ
ទ្រង់អោយដាក់ទ្រុងទុកជាព្រះរាជទ្រព្យហើយ ប្រសិនបើអញសំដែងចំណេះឡើង
គង់ស្ដេចនឹងអោយដាក់ទ្រុងទុកដូចគេ ធម្មតាការជាប់ទ្រុងនេះ នឹង
រកក្ដីសុខអែណាមាន មានតែក្ដីទុក្ខក្ដីរំខានជាប្រាកដ បើដូច្នេះ
ការនេះមិនគួរនឹងសំដែងវិជ្ជាដែលចេះនោះទេ ត្រូវធ្វើល្ងង់ទើបរួចខ្លួន
គិតហើយកុកនោះពុំរាំឡើយ ធ្វើតែក្រកទៅក្រកមកៗ ប៉ុណ្ណោះអែង
នាយព្រានប្រើអោយធ្វើដូចម្ដេចៗ កុកក៏មិនធ្វើតាម
ចេះតែក្រកទៅក្រកមកដូច្នោះអែង។
អែព្រះបរមរាជាយល់កិរិយាកុកមិនចេះអ្វីដូច្នោះ
ក៏ទ្រង់ត្រាស់អោយនាយព្រានព្រៃស្រាយលែង
នាយព្រានក៏លែងកុកនោះតាមព្រះបន្ទូលហោង។
អែកុកបានរួចចេញចាកដៃនៃនាយព្រានហើយ
ក៏ហើរឡើងលើអាកាស ហើយបញ្ចេញអុទានវាចាថា «សត្វសរិកានិងក្ងោកគេចេះប្រាជ្ញព្រោក
ញ៉ាំងមនុស្សលោកអោយត្រេកចិត្ដបាន
ធ្វើប្រាណអោយជាប់ទ្រុងមានសភាពយ៉ាងនេះ អើជាហើយល្អហើយចៅទាំងពីរ
តែយើងយល់ថា ការជាប់ទ្រុងគេនោះ ជាទីនាំមកនូវទុក្ខរំខាន បានជាយើងមិនសំដែងវិជ្ជា
ដែលចេះនោះ ស៊ូមាយាធ្វើល្ងង់ខ្លៅ ដើម្បីអោយគេស្អប់គេលែងចោលបង់
នឹងបានទៅជួបជុំវង្សញាតិសន្ដានដែលព្រាត់ប្រាសមកនោះ
សរិកានឹងក្ងោកអែងចេះចំណេះព័ន្ធកអែងយ៉ាងនេះ យើងមិនសរសើរទេ
ចេះអីអោយជាប់ទ្រុងគេយ៉ាងនេះ ហៅថាចេះរបេះក្បាច់
ហៅថាចំណេះជិះកអែងហើយ
នែកុណបក្សីទាំងពីរអ្នកអែងមិនដឹងកាលគួរសំដែងចំណេះ
ទៅសំដែងក្នុងកាលមិនគួរសំដែង
បានជាអ្នកអែងជាប់ទ្រុងទៅណាមិនរួចយ៉ាងនេះ
កុកនោះពោលពាក្យដូច្នោះហើយ ក៏ហើរទៅកាន់ទីតាមចិត្ដប្រាថ្នាហោង។
រឿងនេះបានគតិដល់បុគ្គលអ្នកចេះសំដែងចំនោះក្នុងកាលមិនគួរថ្លែង
នាំអោយព័ន្ធកអែងវិញ ដូចយ៉ាងអ្នកខ្លះបានឃើ ញបានលឺអ្វី
ហើយនាំមកសំដែងក្នុងកាលប្រជុំអ្នកធំ ដល់អ្នកធំគេត្រូវការឡើង
ក៏ប្រើអែងអោយទៅធ្វើការនេះ រឺការ នោះជាការកំបាំង ខ្លួនទៅថ្លែង គេប្រកាន់ខ្លួនជាប់ថា
ខ្លួនបានដឹងលឺ ហើយគេហៅយកខ្លួនទៅសំដែង ការនោះអែងត្រូវ
ពាក់ព័ន្ធមកលើខ្លួនវិញយ៉ាងនេះក៏មាន គតិអស់នេះ នៅមានច្រើនតទៅទៀត
អញ្ជើញប្រាជ្ញពិចារណាទៅទៀតចុះ។
|
កុកអើយនាងកុក
|
ត្រិះយល់ក្ដីសុខ
|
ក្ដីទុក្ខសម្ទាយ
|
|
កាលខុសដំនែង
|
មិនថ្លែងអភិប្រាយ
|
ថ្លែងធ្វើខ្លៅក្លាយ
|
|
ញ៉ាំងកាយរួចបាន។
|
||
|
វិជ្ជាចំនេះ
|
គួរចាគួចេះ
|
គួរដឹងប្រមាណ
|
|
គួរពោលល្មមពោល
|
គួរខានល្មមខាន
|
កុំអាងតែប្រាណ
|
|
ប្រាជ្ញព្រោកព្រើលថ្លែង។
|
||
|
នេះហើយចេះចប់
|
ចេះមិនប្រសប់
|
ក្នុងកាលសំដែង
|
|
ចេះនោះប្រែជាន់
|
ចេះព័ន្ធកអែង
|
ចេះកាលមិនថ្លែង
|
|
ចេះអែងមិនថ្លៃ។
|
ចប់តំរាពោលវិជ្ជាខុសកាលជាគតិទី៦១
ប្រភព៖ មណ្ឌលវប្បធម៌ខ្មែរនៅស្វីស
No comments:
Post a Comment