ស្រីហិតោបទេស សង្គ្រាម ភាគទី៣
ភិក្ខុក ប៉ាង ខាត់
វិរិយបណ្ឌិតោ
ជាអ្នកប្រែចេញពីភាសាសំស្ក្រឹត
ជាអ្នកប្រែចេញពីភាសាសំស្ក្រឹត
កថាទី២ រឿងបក្សីនិងស្វា
នៅជិតត្រើយទន្លេនមិទា
មានដើមជ្រៃមួយដើមប្រកបដោយសាខាទ្រឈឹងទ្រឈៃ
នៅលើជ្រៃនោះបក្សីទាំងឡាយ ធ្វើសំបុកទុកជ្រកអាស្រ័យនៅដោយសុខក្សេមក្សាន្ដ។
សម័យថ្ងៃមួយក្នុងរដូវភ្លៀង មណ្ឌលពពកមានផ្ទៃខ្មៅជាំ
ដាសពាសពេញអាកាសវេហាស៍ សុទ្ធសឹងជលធារា
កាលនោះភ្លៀងធំក៏បង្អុរចុះមកយ៉ាងខ្លាំង។
ខណនោះអែងបក្សីទាំងឡាយក្រលេកមើលទៅឃើញពានរមួយហ្វូងដែលជ្រកអាស្រ័យនៅលើដើមជ្រៃនោះដែរ
ត្រូវត្រជាក់រងាបៀតបៀនខ្លាំង
កំពុងញាប់ញ័រចំប្រប់អោបដៃតត្រុនរណ្ដំធ្មេញក្រឹកៗ
កើតមានចិត្ដអាណិតអាសូរខ្លាំង ទាល់តែអត់ទ្រាំមិនបាន
ក៏និយាយប្រាប់ទៅថាៈ «នែបងពានរ! ចូរស្ដាប់ខ្ញុំ ខ្ញុំនិយាយប្រាប់៖
៦ - សំបុកដែលយើងជ្រកនេះ
យើងធ្វើដោយខ្លួនអែងដោយស្មៅដែលយើងពាំយកមកគ្រាន់តែដោយចំពុះ
ចុះបងពានរអែង មានដៃមានជើងដូចមនុស្សដែរ
ម្ដេចក៏មកអង្គុយទ្រាំលំបាករងារញ័រទទ្រើកដូច្នេះ។
ពានរទាំងឡាយស្ដាប់ពាក្យបក្សីទាំងឡាយហើយ កើតក្នាញ់ក្នុងចិត្ដឆ្លើយតបទៅវិញថា «យីអើ! អាបក្សីនេះវាអាងវាបាននៅក្នុងសំបុក អិតមានខ្យល់កក់ក្ដៅសុខក្សេមក្សាន្ដស្រួល វាហ៊ាននិយាយឌឺដងឡកឡឺយអោយយើង មិនអីទេចាំមើលតែរាំងដឹងហើយ!(1)។ លុះដល់រាំងភ្លៀងហើយ ពានរទាំងឡាយនោះវាឡើងទៅបោចរោច សំបុកបក្សីខ្ទេចខ្ទីហិនហោចទាំងអស់ ធ្លាក់ស៊ុតបក្សីរពុកមកដីបែកខ្ចាយអន្ដរាយអស់ទៅហោង ព្រោះហេតុនោះ បានជាខ្ញុំ(កុកទីឃ៌មុខ)និយាយថាៈ «មានតែអ្នកប្រាជ្ញទេ» ដូច្នេះជាដើម(លេខ៥)។ រាជហង្សសួរទៅទៀតថា ចុះក្ងោកទាំងនោះវាធ្វើដូចម្ដេចតទៅទៀត។ ទីឃ៌មុខនិយាយតទៅថា «កាលនោះក្ងោកទាំងឡាយក្រេវក្រោធច្រលោតខឹងសួរតបមកខ្ញុំវិញថាៈ «ចុះរាជហង្សជាស្ដេចអ្នកអែងនោះ បាននរណាលើកដំកើងអោយធ្វើជាស្ដេច?»។ គ្រានោះ ខ្ញុំបាទអាក់អន់ចិត្ដក្នាញ់ខ្លាំងណាស់ ក៏សួរត្រលប់ទៅក្ងោកទាំងឡាយនោះវិញថាៈ «ចុះក្ងោកជាស្ដេចអ្នកទាំងអស់ គ្នានេះបាននរណាលើកអោយសោយរាជ្យ?»។ ក្ងោកទាំងឡាយនោះលុះបានស្ដាប់ពាក្យខ្ញុំបាទសួរដូច្នោះហើយ ក្ដៅក្រហាយខ្លាំង ចង់រករឿងសំលាប់ខ្ញុំបាទ ខ្ញុំបាទក៏សំដែងក្ដីអង់អាចមិនខ្លាចតបទៅវិញ ព្រោះថា៖
៧ - ក្នុងកាលខ្លះ សេចក្ដីអត់ធន់ជាគ្រឿងលំអនៃបុរស ដូចសេចក្ដីអៀនខ្មាសជាគ្រឿងលំអនៃស្រ្ដីទាំងឡាយ តែសេចក្ដីក្លាហានជាគ្រឿងលំអនៃបុរសក្នុងពេលដែលគេមើលងាយ ដូចការមិនអៀនខ្មាសជាគ្រឿងលំអនៃស្រ្ដីក្នុងការសេពសន្ថវៈដូច្នោះដែរ។ រាជហង្សអស់សំណើចសើចឃឹក ហើយនិយាយថាៈ
ពានរទាំងឡាយស្ដាប់ពាក្យបក្សីទាំងឡាយហើយ កើតក្នាញ់ក្នុងចិត្ដឆ្លើយតបទៅវិញថា «យីអើ! អាបក្សីនេះវាអាងវាបាននៅក្នុងសំបុក អិតមានខ្យល់កក់ក្ដៅសុខក្សេមក្សាន្ដស្រួល វាហ៊ាននិយាយឌឺដងឡកឡឺយអោយយើង មិនអីទេចាំមើលតែរាំងដឹងហើយ!(1)។ លុះដល់រាំងភ្លៀងហើយ ពានរទាំងឡាយនោះវាឡើងទៅបោចរោច សំបុកបក្សីខ្ទេចខ្ទីហិនហោចទាំងអស់ ធ្លាក់ស៊ុតបក្សីរពុកមកដីបែកខ្ចាយអន្ដរាយអស់ទៅហោង ព្រោះហេតុនោះ បានជាខ្ញុំ(កុកទីឃ៌មុខ)និយាយថាៈ «មានតែអ្នកប្រាជ្ញទេ» ដូច្នេះជាដើម(លេខ៥)។ រាជហង្សសួរទៅទៀតថា ចុះក្ងោកទាំងនោះវាធ្វើដូចម្ដេចតទៅទៀត។ ទីឃ៌មុខនិយាយតទៅថា «កាលនោះក្ងោកទាំងឡាយក្រេវក្រោធច្រលោតខឹងសួរតបមកខ្ញុំវិញថាៈ «ចុះរាជហង្សជាស្ដេចអ្នកអែងនោះ បាននរណាលើកដំកើងអោយធ្វើជាស្ដេច?»។ គ្រានោះ ខ្ញុំបាទអាក់អន់ចិត្ដក្នាញ់ខ្លាំងណាស់ ក៏សួរត្រលប់ទៅក្ងោកទាំងឡាយនោះវិញថាៈ «ចុះក្ងោកជាស្ដេចអ្នកទាំងអស់ គ្នានេះបាននរណាលើកអោយសោយរាជ្យ?»។ ក្ងោកទាំងឡាយនោះលុះបានស្ដាប់ពាក្យខ្ញុំបាទសួរដូច្នោះហើយ ក្ដៅក្រហាយខ្លាំង ចង់រករឿងសំលាប់ខ្ញុំបាទ ខ្ញុំបាទក៏សំដែងក្ដីអង់អាចមិនខ្លាចតបទៅវិញ ព្រោះថា៖
៧ - ក្នុងកាលខ្លះ សេចក្ដីអត់ធន់ជាគ្រឿងលំអនៃបុរស ដូចសេចក្ដីអៀនខ្មាសជាគ្រឿងលំអនៃស្រ្ដីទាំងឡាយ តែសេចក្ដីក្លាហានជាគ្រឿងលំអនៃបុរសក្នុងពេលដែលគេមើលងាយ ដូចការមិនអៀនខ្មាសជាគ្រឿងលំអនៃស្រ្ដីក្នុងការសេពសន្ថវៈដូច្នោះដែរ។ រាជហង្សអស់សំណើចសើចឃឹក ហើយនិយាយថាៈ
៨ - នរជនណា
កាលមើលឃើញការមានកំលាំងនិងការអិតកំលាំងនៃខ្លួននឹងសត្រូវហើយ
មិនស្គាល់ប្រភេទផ្សេងគ្នាទៀត នរជននោះត្រូវសត្រូវមើលងាយ។
៩ - មែនពិតលាកំលៅពាក់ស្បែកខ្លាចូលទៅស៊ីស្រូវក្នុងស្រែអស់កាលយូរ ត្រូវគេសំលាប់ចោលបង់សៀត ព្រោះទោសកើតមកពីសំដី។ ទីឃ៌មុខសួរថាៈ «ចុះរឿងនោះតើដូចម្ដេច?»។ រាជហង្សនិយាយរឿងនោះប្រាប់ថា៖
៩ - មែនពិតលាកំលៅពាក់ស្បែកខ្លាចូលទៅស៊ីស្រូវក្នុងស្រែអស់កាលយូរ ត្រូវគេសំលាប់ចោលបង់សៀត ព្រោះទោសកើតមកពីសំដី។ ទីឃ៌មុខសួរថាៈ «ចុះរឿងនោះតើដូចម្ដេច?»។ រាជហង្សនិយាយរឿងនោះប្រាប់ថា៖
………………………………………………….
(1)ហិតោបទេស
សេចក្ដីប្រែជាភាសាបារាំងរបស់លោកឡង់សឺរូមានគាថាលើលដូច្នេះ គឺ បក្សី
មនុស្សកាច មនុស្សល្ងង់ និងអ្នកដែលអួតខ្លួនជាអ្នកប្រាជ្ញ
មិនមានសមត្ថភាពធ្វើគេហដ្ឋាននៅបានទេ
បានគ្រាន់តែបំផ្លិចបំផ្លាញគេហដ្ឋានតែប៉ុណ្ណោះ)។
ប្រភព៖ មណ្ឌលវប្បធម៌ខ្មែរនៅស្វីស
No comments:
Post a Comment